PHẦN MỀM MÃ NGUỒN MỞ LÀ GÌ? VAI TRÒ CỦA CÁC PHẦN MỀM MÃ NGUỒN MỞ

Cho dù bạn không phải lập trình viên, chắc hẳn đã hơn một lần bạn từng nghe đến khái niệm phần mềm mã nguồn mở (open source software). Điều này đã nói lên sự phổ biến của loại phần mềm này. Tuy nhiên, đã bao giờ bạn tự hỏi liệu phần mềm mã nguồn mở là gì và lợi ích của nó gồm những gì chưa? Trong bài viết này, Green Academy sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này thông qua bài chia sẻ của tác giả Jessica Wilkins - một nữ lập trình viên nổi tiếng nhé!

Phần mềm mã nguồn mở là gì?

Phần mềm mã nguồn mở (Open Source Software – OSS) là một phần mềm mà mã nguồn được công khai, mọi người có thể sửa đổi và chia sẻ. Ngược lại, nếu một phần mềm không cho phép công chúng xem hay chỉnh sửa thì được gọi là phần mềm mã nguồn đóng.

Hiện nay, có hàng triệu dự án phần mềm mã nguồn mở mà bạn có thể tiếp cận, lựa chọn và sử dụng.

Khởi điểm của khái niệm “phần mềm mã nguồn mở”

Hon 20 năm trước, khái niệm phần mềm mã nguồn mở được đưa ra bởi người đồng sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Foresight Institute - Christine Peterson. Christine sử dụng thuật ngữ này như một cách để thu hút những người mới bước chân vào lĩnh vực lập trình.

Khởi đầu của thuật ngữ “Open Source Software” mà Christine đã sử dụng là “free software” – phần mềm miễn phí. Tuy nhiên, khái niệm “free” đã làm nhiều người nhầm lẫn về ý nghĩa thực sự của nó. Và, để khắc phục điều này, Christine đã đề xuất đổi thành “Open Source Software” - “phần mềm mã nguồn mở”. 

Giấy phép nguồn mở

Trên đây, chúng ta đã xem xét khái niệm của phần mềm mã nguồn mở. Và để bạn dễ hình dung hơn, Green Academy sẽ giải thích cho bạn một khái niệm đối lập – phần mềm sở hữu độc quyền. Ngoài ra, chúng ta cũng sẽ nghiên cứu đến một khía cạnh khác gắn liều với phần mềm mã nguồn mở - giấy phép nguồn mở.

Phần mềm sở hữu độc quyền là gì?

Phần mềm sở hữu độc quyền hay còn có tên gọi khác là phần mềm mã nguồn đóng. Không giống phần mềm mã nguồn mở, chỉ có tác giả ban đầu của phần mềm mới có có thể sửa đổi mã code của nó. Vậy nên, khi sử dụng loại phần mềm, bạn cần được sự cho phép của chủ sở hữu đồng ý trước khi thay đổi bất kỳ dòng code nào.

iTunes, Microsoft Windows, Adobe Photoshop… là một số ví dụ về các phần mềm sở hữu độc quyền phổ biến hiện nay.

Giấy phép nguồn mở là gì? Những giấy phép nguồn mở phổ biến

Open Source Licenses còn được gọi là giấy phép nguồn mở. Đây là một giấy phép cho phép sản phẩm phần mềm được chia sẻ theo một số cách nhất định, hoặc cho một số loại nghiên cứu hay hợp tác phát triển.

Với giấy phép nguồn mở, Developer có thể xác định được giới hạn sửa đổi, bổ sung... của mình với từng loại phần mềm. 

Dưới đây là những loại giấy phép nguồn mở phổ biến:

• Giấy phép Apache (v2)

• Giấy phép BSD 3-Clause “New” or “Revised” license: là bản sửa đổi của giấy phép BSD, đã được loại bỏ một số điều phi thực tế

• Giấy phép BSD 2-Clause “Simplified” or “FreeBSD” license

• Giấy phép Công cộng GNU

• Giấy phép công cộng GNU hạn chế (LGPL)

• Giấy phép MIT

• Giấy phép Công cộng Mozilla 2.0

• Giấy phép Phân phối và Phát triển chung (CDDL)

• Giấy phép Cộng đồng Eclipse (EPL)

Lợi ích của các phần mềm mã nguồn mở

Sử dụng các phần mềm mã nguồn mở cho phép bạn khai thác rất nhiều lợi ích. Đầu tiên là quyền kiểm soát đối với những dòng mã code mà bạn sử dụng. Với một lập trình viên, họ có thể xem xét và quyết định những phần họ muốn giữ lại hay thay đổi. Với một người dùng thông thường, họ có thể tùy ý sử dụng theo ý thích của mình mà không lo lắng bị chi phối bởi những hướng dẫn cụ thể.

Một trong những lợi ích rõ nét nhất mà các phần mềm mã nguồn mở mang lại chính là khả năng trao đổi và học hỏi lẫn nhau trong quá trình sử dụng. Developer có thể nghiên cứu các dòng code trên mọi nền tảng của các dự án mã nguồn mở cũng như chia sẻ những thành quả của mình đến những lập trình viên khác.

Nhờ yếu tố miễn phí và cho phép tự do chỉnh sửa, tốc độ cập nhật và sửa lỗi của các phần mềm mã nguồn mở vượt trội hơn hẳn so với các phần mềm sở hữu độc quyền.

Với những Developer là “tấm chiếu mới” trong giới lập trình, sử dụng phần mềm mã nguồn mở cũng giúp họ tiếp cận một kho tài nguyên lớn từ cộng đồng lập trình viên khổng lồ trên khắp thế giới.

Kết luận:

Chúng ta đã cùng khám phá về khái niệm phần mềm mã nguồn mở cùng những vấn đề liên quan. Và trên hết, việc tiếp cận và đóng góp vào sự phát triển của các dự án mã nguồn mở cũng là một cách hiệu quả giúp Developer tích lũy và phát triển kỹ năng. Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều chủ đề về lập trình khá thú vị vẫn đang chờ bạn khám phá trên website Green Academy. Nhớ thường xuyên theo dõi bạn nhé!